Çek Cumhuriyeti Tekstil Sektörü


Çek tekstil sektörü geçmişten bugüne hep önemli bir sektör olarak yerini korumuştur. Bugün nano teknoloji gibi yeniliklerle üretimine devam etmektedir. Bir yandan da bir çok avantajından dolayı, Çek Cumhuriyeti’nin Türkiye’den en çok ithal ettiği ürünler arasında tekstil gelmektedir.

Çek Cumhuriyeti’nde Şubat 2017‘de Brno‘da düzenlenecek olan Uluslararası Moda Fuarı da ülkede tekstil sektörünün önemini bir kez daha göstermektedir. Uluslararası moda fuarı hakkındaki yazımızı okumak için tıklayınız.

Çek Cumhuriyeti’nde tekstil aynı zamanda bir gelenektir. Çekler özellikle komünizm döneminde kısıtlı arzdan dolayı, evlerine metrelerce kumaş alıp, kendileri dikme konusunda uzmanlaşmışlardır, ailelerine ve kendilerine kıyafetler dikmişlerdir.

Hatta Çek Cumhuriyeti’nin Liberec şehrindeki Liberec Technical University’de tekstil bölümü mevcuttur. Liberec Teknik Üniversitesi’nin websitesini görüntülemek için tıklayınız.

Maalesef Çek kumaşları, oldukça ucuz ve rekabet gücü yüksek olan Çin kumaşları karşısında sorunlar yaşamıştır. Aylında hala da yaşamaya devam etmektedir diyebiliriz.

Çek Cumhuriyeti Tekstil Sektörünün Kısa Geçmişi

Çek topraklarında tekstil üretimi her zaman geleneksel olup, giyim üretiminden daha büyük öneme sahip olmuştur.

  • 19. yüzyıl ortalarından beri, Çek tekstil sanayiisi Habsburg Avusturya İmparatorluğu’nda bizzat üretimin merkezinde kuruldu.
  • 1920’lerin sonlarına kadar, tekstil ve giyim sanayiileri en güçlü ve en ihracat odaklı sanayiiler arasındaydı.
  •  1930’lu yıllardan itibaren, hem tekstil hem de giyim sanayiisi önemini yitirmeye başlamış.
  • 1948-1989 arasındaki Merkezi Planlama döneminde de durum değişmemiş.

90’lı Yılların Başında Çek Tekstil Sektörü

1989’dan sonra Çek Cumhuriyeti’nde bütün sanayii sektörlerinde üretimin düşmesine rağmen, Çek ekonomisinde tekstil ve giyim sektörü hala önemli rol oynamaktadır. Bu dönemde, bu sektör,  üretim sanayiileri (25) arasında 5. sırada yer almaktadır.

1990’da ülkedeki ekonomik dönüşümün başlamasıyla, tekstil ve giyim sanayii yapıları, bütün Çek üretim sanayiileri içinde en çok sarsılanlardan olmuşlardır. 1991 yılında, tekstil ve giyim sanayiisi üretimi sarsılarak 37% azaldı, ve istihdam 12.5% kadar düştü. Sadece tekstil sektöründe bu rakamlar sırasıyla 34% ve 15%. 1990 yılı baz alındığında, 1993 yılı sonunda sektördeki çıktılara bakıldığında, tekstil sanayiisinde 58%, örgü’de 54% ve giyim’de 66% azalma görülmektedir. 1992’de ve 1993’te de devam eden bu trendin birçok nedeni vardır. Benáček ve Mejstřík’e göre bu durumun nedenleri şunlardır;

  • COMECON ülkelerine olan ihracatın azalması (tekstilde 59%, giyimde 86%),
  • 1 Ocak 1993’te Çekoslavakya’nın iki bağımsız milli ekonomiye ayrılması ile 1992’de Çek ve Slovakya arasındaki çok yoğun bölgesel ticaret azalmaya başladı ve bu durum 1993 yılında hızlandı. 1991 yılında Slovakya Çekoslavakya’nın GSYİH’nın % 30’unu,  toplam tekstil üretiminin % 22’sini ve giyim üretiminin % 40’ını oluşturmaktaydı.
  • Toplam iç talebin düşmesi
  • 1991 yılındaki ve 1993’yılının başlarındaki kısıtlayıcı mali ve para politikaları
  • 1991-1993 yıllarındaki piyasa ekonomilerinde yaşanan durgunluk, ve üçüncü dünya ülkelerindeki geleneksel Çek tekstil ve giyim pazarının kaybolması.

Yakın Geçmişte Çek Tekstil Sektörü

Benáček ve Mejstřík çalışmasında belirtildiği gibi, Ocak 1994’te, tekstil sanayiinde kayıtlı işletmelerin sayısı 5981’e, giyim sanayyinde ise 17.762’ye ulaşmış. 2014 yılında hazır giyim sektöründe kayıtlı şirket sayısı 383, kayıtlı çalışan sayısı 10.612 olduğu bilinmektedir.

22000’li yıllarda tekstil sanayisiinin sıkıntılı dönemiydi Çek Cumhuriyeti Tekstil-Giyim-Deri Sanayii Derneği‘ne (ATOK) göre, 2012 yılında tekstil, giyim ve deride satışların değeri yaklaşık 2 milyar EURO’ya eş değer.

Textination tarafından, Çek tekstil sanayiinin canlanmasının en önemli nedeni otomotiv sanayinin canlanması olarak belirtilmektedir. Üretimin 14% ‘ü, otomobil üretimi için olduğunun altı çizilmektedir.

Çek hazır giyim sanayii ihracat odaklı bir sanayiidir. Toplam gelirinin hemen hemen 73%’ünü doğrudan ihracat yoluyla sağlamaktadır.En önemli pazarı Avrupa Birliği‘dir (Almanya 28%, ve sırasıyla İtalya, Polonya, Slovakya, Avusturya ve Fransa). Bunlardan biri de Türkiye’dir:

Çek Cumhuriyeti – Türkiye Arasında Tekstil Ticareti

Türkiye Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı’nın da verdiği bilgiye göre,  “Çek Cumhuriyeti’ne başlıca ihraç ürünlerimiz, taşıt parçaları, tekstil, makine, gıda, kauçuk, plastik, demir-çelik; Çek Cumhuriyeti’nden başlıca ithal ürünlerimiz ise taşıt parçaları, nükleer santral ekipmanları, elektrikli makineler, plastik, demir-çeliktir. “. Bakanlığın sitesindeki detaylı bilgi için tıklayınız.

  • Bugün Çek Cumhuriyeti’nde  birçok outdoor giyim markaları kumaş ve kıyafet ithal etmektedirler: Bushman, Alpine Pro, Bushman, Envy, Hannah, Husky, Loap, Meatfly, Rock Empire firmaları gibi. Bu ürünler genellikle Çin, Tayvan, Bangladeş ve bazı ürünleri de Türkiye’den ithal edilmektedir.
  • Çekler Türkiye’den genellikle havlu, atkı, ceket, pijama, perde vb. ürünleri ithal etmektedirler.

Çekya tekstil sektörü hakkında daha fazla bilgi ve Türk bir firma olarak Çek Cumhuriyeti’ne tekstil satışı yapmak, yeni Çek müşteriler / partnerler bulmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz:

info@cekturk.com
+420775177364

ies.fsv.cuni.cz/default/file/download/id/1601
https://cleanclothes.org/livingwage/stitched-up-factsheets/czech-republic-factsheet
http://textination.de/en/TN_Archives/engTN_25.06.13.pdf